شرط طلاق چیست؟
ازدواج به معنای عامیانه پیوند خوردن قانونی زن و مرد است. امروزه یکی از مسائل بسیار مهم و چالشی در حوزه حقوق خانواده، شروط ضمن عقد نکاح می باشد که یکی از آن شروط، شرط طلاق به نفع زوجه است.
به طور کلی و بر طبق شرع و قانون، حق طلاق به مرد تعلق دارد، در حالی که خانم ها مستقلا از این حق برخوردار نیستند، مگر اینکه در ضمن عقد ازدواج یا در قالب توافقی جداگانه مردان به آن ها برای طلاق وکالت اعطا نماید.
در صورتی که شما از مخاطبین محترم طلاق 24 هستید و به دنبال کسب اطلاعات حقوقی یا اعمال شرط طلاق ضمن عقد خود می باشید، و یا همسر شما با اعمال شرط طلاق اعطایی از سوی شما قصد مطلقه نمودن خود را دارد، می توانید با دنبال نمودن این مقاله با نحوه و چگونگی اعمال این شرط و راه های اثبات یا دفاع از آن آشنا شوید.
در قوانین مدنی حق طلاق بر عهده چه کسی است؟
همانگونه که مستحضر هستید، بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و شرع اسلام، حق طلاق از حقوق مرد بوده و به دست اوست. اما مرد قادر است اجرای حق خود در طلاق را به همسر خود یا هر شخص دیگری واگذار نموده و در خصوص آن وکالت اعطا نماید. این ساده ترین توضیح در خصوص اصطلاح حق طلاق است.
لازم به توضیح است حتی اگر مرد به همسر خود وکالتنامه بلاعزل طلاق هم داده باشد حق طلاق خودش همچنان پابرجا خواهد بود و شوهر هم می تواند برای طلاق از طرف مرد اقدام نماید.
وکالت در طلاق چیست و چگونه اعطا می شود؟
وکالت در طلاق ممکن است درحین عقد نکاح و در سند ازدواج قید شود و توسط زوجین امضا گردد. علاوه بر این، گاهی زوج پس از عقد ازدواج تصمیم می‌گیرد که به همسر خود وکالت طلاق را اعطا کند. در این حالت است که زوجین باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و در دفترخانه وکالتنامه طلاق را تنظیم نمایند.
ضمنا برای رسمی شدن وکالت طلاقی که در عقدنامه به آن اشاره شده، بهتر است آن را در دفتر اسناد رسمی نیز ثبت رسمی کنید.
در مجموع وکالت برای طلاق یا حق طلاق یا شرط طلاق اگر در سند نکاحیه با توافق طرفین درج شده باشد، غیرقابل عزل خواهد بود. ولی اگر در دفترخانه تنظیم گردد، ممکن است حق عزل در آن پیش بینی شده باشد.
البته اینکه زوج چه نوع کالتی به همسر خود بدهد، به توافق زوجین بستگی خواهد داشت.
گاهی پیش می آید که زوجه، همه یا قسمتی از مهریه خود را در ازای دریافت حقوق برابر در ازدواج، مثل دریافت حق طلاق، به زوج بذل می نماید و عموما مشاوران حقوقی به زوج پیشنهاد می‌کنند که مهریه را به طور کامل حذف نکنند و صرفا مقدار آن کاهش دهند و در مقابل زوج به همسر خود وکالت در طلاق اعطا کند.
وکالت در طلاق به زوجه چگونه اعطا می گردد؟
در صورتی که زوج به زوجه برای طلاق وکالت اعطا کند، او قادر خواهد بود، بدون حضور شوهر خود و به کمک وکیل دادگستری، برای طلاق توافقی اقدام نماید.
صحیح تر این است که وکالت اعطا شده به زوجه به صورت کاملا مطلق باشد، زیرا وکالت مشروط و معلق به راحتی قابل اجرا نخواهد بود و زوجه ناگزیر است ابتدا ثابت نماید که شرط ذکر شده در سند وکالت محقق گردیده تا بتواند از وکالت اخذ شده استفاده نماید.
یک نکته مهم قابل ذکر دیگر این است که در حقوق ایران چیزی به عنوان انتقال حق طلاق معنا و مفهوم ندارد. زیرا همانگونه که اشاره شد حق طلاق همیشه متعلق به مرد است و قابل واگذاری نیست.
آن چه که زوج به زوجه در مراحل ذکر شده فوق اعطا می کند، وکالت در طلاق است نه حق طلاق. یعنی زن می‌تواند به وکالت از شوهرش، از او طلاق بگیرد.
بنابراین اعطای وکالت طلاق به زن، ضرری برای مرد به همراه نخواهد داشت زیرا طبق توضیحات ارائه شده این وکالت به معنی سلب حق طلاق از مرد نخواهد بود. به عبارت دیگر، مرد هر وقت بخواهد با دادن حقوق زوجه می‌تواند از همسر خود طلاق بگیرد و با اعطای وکالت به زوجه، صرفا به او نیز این امکان را خواهد داد.
در نهایت حتی اگر وکالت در طلاق در سند ازدواج ذکر شده باشد، باز هم زوجین برای رسمی کردن آن باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه نمایند. زیرا در عمل بسیار اتفاق افتاده که اجرایی نمودن طلاق از سوی زوجه، هنگامی که وکالت در طلاق صرفا در عقدنامه درج شده باشد، با مشکلات عدیده ای رو به رو خواهد شد.
پیشنهاد می گردد به دلیل جوانب متعدد و بعضا پیچیده وکالت در طلاق یا شروط طلاق، لطفا قبل از هرگونه اقدام قضایی، اطلاعات کامل و مورد نیاز را در این خصوص کسب نمایید.
آیا داشتن وکالت در طلاق از سوی زوجه با مطالبه مهریه از سوی او در تعارض است؟
آن چه که در حق طلاق برای زوجه دارای اهمیت است، حدود اختیارات اوست. مثلا مرد می تواند از سردفتر بخواهد که در وکالت اعطایی به همسرش قید کند که اعطای وکالت در طلاق در ازای بخشیدن تمام مهریه انجام شده و یا می تواند وکالت در طلاق را با بذل قسمتی از مهریه یا هر چیز دیگری قرار دهد.
بنابراین در خصوص این سوال که اگر حق طلاق با زن باشد آیا به او مهریه تعلق می گیرد؟ باید عنوان کرد که این موضوع کاملا بستگی به حدود اختیارات وکیل در وکالت زوجه در طلاق خواهد داشت.
باز هم تاکید می کنیم، در صورتی که وکالت برای طلاق در ضمن عقد ازدواج شرط شود، غیر قابل عزل از جانب مرد خواهد بود و اگر وکالت در طلاق در دفترخانه اعطا شده باشد می تواند بلا عزل و یا قابل عزل و یا مدت دار باشد که همه این موارد بستگی به مرد خواهد داشت که چه نوع وکالتی بخواهد به همسر خوداعطا کند.
اعطای حق طلاق به زن چه مزایایی برای او به همراه خواهد داشت؟
اگر حق طلاق به زوجه اعطا گردد، او بدون نیاز به حضور شوهر خود قادر خواهد بود در تمام مراحل و از طریق وکیل دادگستری با طلاق توافقی، به راحتی طلاق بگیرد. مثلا اگر حق طلاق به زن داده شده باشد، او وکیل شوهر در مراجعه به وکیل دادگستری و امضا وکالتنامه اعطای وکالت و طی مراحل طلاق با حدود مندرجات و اختیارات وکالتنامه محضری طلاق خواهد بود.
سوال دیگری که در اینجا مطرح است اینکه آیا زن هم می تواند وکالتی را به شوهر خود بابت طلاق بدهد؟ (حق طلاق به مرد) یعنی آیا بر عکس آنچه که در بالا ذکر شد صادق است.
باید گفت در این خصوص نیز مشکل حقوقی و قضایی خاصی وجود ندارد و زوجه قادر خواهد بود با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی کشور به شوهر خود وکالت برای گرفتن وکیل برای مطلقه نمودن خود از قید زوجیت با وکالت بذل تمام یا قسمتی از مهریه را اعطا کند.
هرچند که اینگونه وکالت کمتر صادر شده ولی منع قانونی ندارد. مشکل اصلی این وکالت نامه ها که زوج، وکیل همسر خود می شود، آزمایش بکارت یا بارداری است. که نیازمند حضور زوجه برای آزمایش بارداری و یا تست بکارت خواهد بود.
معمولا این نوع وکالت زوجه در طلاق به شوهر خود یا فرد دیگر، در مواردی است که زوجه در خارج از کشور مقیم است. در این حالت زوجه به سفارت ایران در کشور محل اقامت خود مراجعه کرده و وکالت برای طلاق تنظیم می نماید.
چرا وقتی وکالت برای طلاق را در دست داریم باز هم باید وکیل دادگستری همراه داشته باشیم؟
هر شخصی می تواند برای امور حقوقی و اداری به افراد دیگر وکالت محضری عطا کند ولی وکالت در دادگاه ها مستلزم داشتن پروانه وکالت دادگستری و تخصص حقوقی است و اینگونه نیست که هر فردی قادر باشد با اخذ وکالت در دفتر خانه از شخص دیگر، به جای او در دادگاه وکالت نماید. پس وکالت کاری و اداری در این حالت پذیرفته نیست.
در این شرایط لزوما باید وکالت به وکیل صلاحیت دار دارای پروانه وکالت اعطا گردد. در واقع وقتی زن از شوهر خود وکالتنامه برای طلاق دارد در واقع وکالت دارد که برای او وکیل دادگستری انتخاب نماید. اما خود زن می تواند وکیل اختیار نکند زیرا اصولا داشتن وکیل اختیاری است .
توجه کنید که وکالت طلاق زوجه ممکن است مشروط یا معلق باشد. در این حالت وکالت زوجه در طلاق مطلق نبوده و به سرعت مراحل طلاق طی نمی گردد. در این شرایط زوجه مجبور خواهد شد که ابتدا در دادگاه اثبات کند که شرط ضمن سند وکالت را انجام داده و شرط محقق شده است و بعد از آن از وکالت اخذ شده از شوهر برای طلاق استفاده کند. به زبان عامیانه، شرط گذاشتن نوعی سنگ اندازی بوده و از ارزش حق طلاق می کاهد. ضمنا شرط های چاپ شده در سند نکاحیه، وکالت طلاق مشروط است.
در بعضی از شروط ضمن عقد نکاح بعضی از سر دفتر داران تحریر می کنند که حق طلاق به زوجه داده شد. این عبارت کاملا اشتباه است و به تعبیری فقط دلخوش کردن زوجه را در بر دارد و دارای اثر حقوقی نیست. زیرا همانگونه که ذکر شد حق طلاق مرد قابل واگذاری نبوده و صرفا می شود به زوجه یا فرد دیگری در این خصوص وکالت داد.
آیا وکالت در طلاق زن پس از رجوع او دارای اعتبار است؟
زنی با استناد به وکالتی که از شوهرش گرفته توانسته دادنامه قطعی گواهی عدم امکان سازش را اخذ کرده و طلاق را در دفتر طلاق ثبت کند.
اما در سه ماه عده، زن و شوهر هر دو آشتی می کنند و رجوع محقق می شود و یا اینکه زن به فدیه یا همان مابذل رجوع می کند و شوهر هم پس از اطلاع از موضوع و از آن جایی که طلاق بعد از رجوع زن رجعی می گردد او نیز از حق رجوع استفاده کرده و رجوع می کند و قاعدتا طلاق به هر دلیل از بین می رود.
در اینجا بین شعب مختلف خانواده و دیوان عای کشور اختلاف نظر بود که آیا زن هنوز وکالت دارد یا اینکه چون یک بار استفاده کرده و حال رجوع کرده مورد وکالت انجام شده است؟
در نهایت هیات عمومی دیوان عالی کشور استفاده مجدد زوجه از وکالت حق طلاق را صحیح دانسته است.
هزینه های دادرسی وکالت در طلاق به چه میزان است؟
رسیدگی به کلیه دعاوی حقوقی و کیفری، نیاز به پرداخت هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های مربوط اعم از کارشناسی و غیره دارد.
در واقع هزینه دادرسی، به هزینه‌هایی اطلاق می‌گردد که توسط نهادهای دولتی و حاکمیتی برای رسیدگی به دعاوی و شکایات متعدد، در نظر گرفته شده و دریافت می گردد. لذا رسیدگی به دادخواست طلاق با اخذ وکالت از زوج نیز در شمول این قاعده است.
اگر وکیل زوجه درخواست طلاق را به دادگاه تقدیم کند، هزینه دادرسی آن را باید مطابق شرایط فوق پرداخت نماید. از آن جایی که برای ثبت دادخواست طلاق، صرفا دادگاه های خانواده صلاحیت رسیدگی دارند، هزینه دادرسی هم با توجه به نحوه شکایتی که به این مرجع ارجاع شده است به همراه سایر حقوق مطالبه شده زوجه، تعیین می گردد.
اما در مجموع هزینه دادرسی از مرحله ثبت شکایت تا صدور رای و هزینه های مرحله اجرا و همچنین تعرفه های حق الوکاله وکیل در صورت اخذ وکیل، هزینه های کارشناسی و هزینه های ثبت شکواییه هر ساله توسط سازمان برنامه و بودجه اعلام می گردد.
برای اطلاع از تعرفه خدمات قضایی در سال 1400 می توانید به قانون بودجه کشور مراجعه نمایید.
آیا برای اخذ یا اعطای وکالت در طلاق به استفاده از خدمات وکیل نیاز است؟
در مورد حق طلاق و وکالت در طلاق در دو مرحله به مشورت و دریافت راهنمایی از وکیل دادگستری نیاز خواهد بود. اولین بار قبل از درج این حقوق در سند نکاحیه و یا در دفترخانه اسناد رسمی است.
توصیه می کنیم حتما زوجین قبل از مراجعه به دفتر اسناد رسمی برای واگذاری حقوقی قانونی خود از جمله حق طلاق یا سایر حقوق شامل حق خروج از کشور، حق مسکن، حق تحصیل و سایر موارد، ابتدا از یک وکیل متخصص در حقوق خانواده کسب نظر و مشورت نمایند. زیرا متن وکالتنامه و اقرارنامه‌ای که توسط زوج امضا خواهد شد باید بسیار دقیق نگاشته شود. در غیر اینصورت امکان دارد که در آینده قابلیت اجرا نداشته باشد.
دومین باری که به همراهی و حضور وکیل نیاز مبرم است، هنگام طلاق است. بهتر است برای تسهیل و تسریع روند جدایی و جلوگیری از مشکلات احتمالی در پروسه طلاق، از وکلای با تجربه طلاق 24 کمک بگیرید.
وکالت در طلاق و دعاوی مرتبط با مسایل خانوادگی، یکی از مسائل بسیار پر کاربرد و مهم در عقد دائم محسوب می شود و دارای قوانین و مقررات خاصی است که اشخاص عادی اطلاعات بسیار اندکی در مورد آن ها دارند.
همچنین وکالت در طلاق، فرآیند دادرسی بسیار پیچیده‌ای دارد که گذر از آن‌ها، کار هر شخصی نیست. مشاوران و وکلای دادگستری اشخاصی هستند که در زمینه مسائل حقوقی، دارای بینش، تخصص و آگاهی کاملی بوده و می توانند در رسیدگی به پرونده‌های مربوط به حقوق خانواده، خصوصا موضوع اخذ یا اعطای وکالت در طلاق، گره گشای موکل خود باشند.
از مهم‌ترین مزایای استفاده از وکلای طلاق 24 در فرآیند انجام پروسه طلاق:
- صرفه جویی در وقت و هزینه
- رسیدن به نتیجه دلخواه و مطلوب در کمترین زمان ممکن
- رهایی از رفت و آمدهای متوالی، وقت گیر، چالش برانگیز و استرس زا به دادگاه
تامین و حفظ حقوق زوجه در پروسه رسیدگی به درخواست طلاق خواهد بود.
همچنین وکلای دادگستری قادرند در مورد کم و کیف مراحل طلاق توافقی و اعطای وکالت، شما را راهنمایی کنند و می تواند بررسی نمایند که آیا ادله و مدارک کافی برای اثبات ادعاها، از سوی شما ارائه شده است یا خیر؟ علاوه بر آن وکلای مجرب و متخصص قادرند نتیجه احتمالی شکایت شما را تا حدودی پیش بینی نمایند و در روند رسیدگی و تسریع آن، نقش موثر و مثبتی ایفا کنند.
در صورت داشتن وکالت از سوی زوج برای انجام طلاق، پروسه طرح این دعوا چقدر زمان می برد؟
پرونده های طلاق نیز همانند بسیاری از دعاوی خانواده، حجم زیادی از پرونده‌های قضایی دادگاه ها را به خود اختصاص داده است.
با وجود شیوع بیماری کرونا و از آن جایی که متاسفانه همه روزه شاهد رشد اینگونه شکایات در محاکم قضایی مختلف هستیم، نمی توان زمان کاملا دقیقی برای اینگونه پرونده ها پیش بینی کرد و باید عنوان کرد که تخمین زمان شروع و خاتمه طرح دعوا به هیچ وجه قابل پیش بینی نیست.
از آن جایی که در وکالت در طلاق، دادن وکالت به وکیل، توافقی اجباری می باشد، در صورتی که وکالت در طلاق زوجه، کامل و بدون ایراد باشد، در حال حاضر در کلان شهر تهران با توجه به رویه دادگاه ها، در کمتر از یک ماه دادنامه طلاق توافقی صادر خواهد شد و بعد از آن نیز زوجه در ظرف ۳ ماه با به همراه داشتن حکم دادگاه (گواهی عدم امکان سازش) و وکالت در طلاق، می تواند به یکی از دفاتر رسمی طلاق برای ثبت رسمی طلاق خود مراجعه نماید.
نکته بسیار حائز اهمیت در مراحل طلاق با داشتن حق طلاق، این است که اگر زنی در وکالتنامه، وکالت در اسقاط حق تجدید نظر و فرجام خواهی را نداشته باشد بیشتر دادگاه ها، قطعیت گواهی عدم امکان سازش را موکول به گذشتن مهلت تجدید نظر و فرجام خواهی یعنی حدود ۴۴ روز بعد می نمایند.
برای انجام مراحل طلاق با داشتن وکالت از زوج، چه مدارک و دلایل دیگری باید به دادگاه ارائه گردد؟
همانگونه که قبلا نیز ذکر شد، برای طرح دادخواست طلاق با داشتن وکالت از زوج، شما حتما باید یک وکیل دادگستری را برای انجام این پروسه استخدام نمایید و تمامی مدارک و مستنداتی را که دلالت بر عدم امکان سازش بین شما و همسرتان است را به ایشان ارائه کنید.
البته با وجود حضور وکیل در این نوع دعوا، فرآیند حقوقی آن قطعا بدون مشکل و با سرعت انجام خواهد شد.
نحوه طرح دعوا و پشتیبانی از آن به چه صورت است؟
مطمئنا مطرح کردن هر شکایتی در زمینه های حقوقی یا کیفری یا اداری، به فراخور خود مستلزم پرداخت هزینه هایی شامل هزینه دادرسی و ثبت شکایت، هزینه های کارشناسی و غیره خواهد بود.
