طلاق به علت نداشتن فرزند چگونه است؟
در بررسی طلاق به علت نداشتن فرزند باید بگوییم که نداشتن فرزند در زندگی زناشویی ممکن است تبعات زیادی را به دنبال داشته باشد. وجود یک فرزند در زندگی می تواند هیجان زندگی را بیشتر کرده و گذشت زن و شوهر را بالا ببرد.
زن و شوهر در بیشتر مواقع به خاطر حضور یک فرزند از بحث‌های الکی پرهیز می کنند اما نداشتن فرزند ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. ممکن است مرد یا زن بچه نخواهد و یا این که یکی از آنها مشکل ناباروری داشته باشد.
مسئله ناباروری خود می تواند زندگی را با طیف وسیعی از بحران‌های فرهنگی، اجتماعی، احساسی، جسمانی و مشکلات مادی روبه‌رو کند.
بر اساس مطالعات و تحقیقاتی که صورت گرفته است، میزان ناباروری و در کنار آن طلاق به علت نداشتن فرزند بسیار زیادی شده است. مطابق این تحقیقات، 25 درصد از زوج‌های ایرانی دچار این مشکل هستند و آن را در زندگی مشترک خود تجربه کرده‌اند.
در هر دینی خانواده جایگاه بالایی دارد، دین اسلام نیز از این قاعده مستثنا نیست و بر تشکیل خانواده و فرزندآوری و تربیت صحیح فرزندان تاکید بسیاری کرده است. از همین رو نباید از این امر غافل شد.
اگر یکی از زوجین درگیر مشکل ناباروری بود راه حل چیست؟ آیا باید سریعا اقدام به درخواست طلاق کرد؟ یا باید در ابتدا مراحل درمان را انجام داد؟
ناباروری آنقدر که در زنان مشکلات اجتماعی و فرهنگی و فشار روانی ایجاد می‌کند، برای مردان ایجاد نمی کند. زیرا زنان ممکن است در معرض خشونت خانگی، کمبود مالی، طرد شدن در زندگی زناشویی و غیره قرار بگیرند.
در ادامه این مطلب سامانه طلاق 24 بیشتر موضوع طلاق به علت نداشتن فرزند را توضیح می دهد. بنابراین مطالعه این مقاله را از دست ندهید و در پایان نظرات و تجریبیات خود را در این مورد با ما به اشتراک بگذارید.
طلاق به دلیل نخواستن بچه از سوی مرد
به طور حتم همه از این موضوع اطلاع دارند که در نظام حقوقی ایران مرد برای طلاق دادن همسر خود نیازی به دلیل ندارد و تنها این زن است که اگر بخواهد طلاق بگیرد باید دلایل محکمه پسند ارائه دهد تا شاید با درخواست طلاقش موافقت شود.
به طور کلی می توان چنین گفت که طلاق برای زن تا زمانی که شوهرش راضی به آن نباشد، پروسه‌ای سخت و پیچیده است.
یکی از دلایلی که زن می تواند بر مبنای آن تقاضای طلاق دهد این است که مرد بچه نخواهد و اصرار داشته باشد که بچه دار نشوند. در چنین موقعیتی زن این امکان را دارد که به دادگاه مراجعه نموده و تقاضای طلاق بدهد.
در دادگاه نیز اگر ثابت شود که مرد اصلا تصمیمی برای بچه دار شدن ندارد، حکم طلاق را صادر کرده و مرد را مجبور به طلاق دادن زن می کند.
طلاق به علت ناباروری در قانون و عقدنامه
در قانون حمایت از خانواده چه نسخه سال 1353 و چه نسخه جدید آن یعنی مصوب سال 1391 به مسئله ناباروری و طلاق به علت نداشتن فرزند اشاراتی کرده است.
به موجب این قانون اگر مردی نابارور باشد و توان فرزند آوری نداشته باشد، زن حق طلاق پیدا خوهد کرد. علاوه بر این، در همین قانون آمده است که اگر زوج عقیم باشد و یا مشکلات جسمی یا جنسی داشته باشد به طوری که مانع از فرزند آوری و صاحب اولاد شدن زوجین گردد، زوجه می تواند دادخواست طلاق به علت نداشتن فرزند را به دادگاه ارائه دهد.
اما به غیر از قانون حمایت از خانواده، طلاق به علت نداشتن فرزند و نبابروری در شروط چاپی عقدنامه نیز آمده است. در عقدنامه ذکر شده که اگر مردی به دلیل عقیم بودن یا سایر عوارض جسمانی نتواند صاحب فرزند شود، زوجه می تواند پس از گذشت 5 سال، تقاضای طلاق کند.
البته برای آن که این شرط موضوعیت پیدا کند، لازم است که از سوی زوج یا مرد امضا شود و در دادگاه نیز باید ناباروری مرد و ععقیم بودن او محرز شود.
البته نکته لازم به ذکر این است که حتی اگر مرد چنین شرطی را در عقدنامه امضا نکرده باشد، زن می تواند پس از گذشت مدت مذکور یعنی 5 سال، به عسر و حرج استناد کرده و به دلیل عقیم بودن مرد و عدم توانایی فرزند آوری، تقاضای طلاق کند.
در ماده 1130 قانون مدنی آمده است که اگر ادامه زندگی مشترک برای زن همراه با عسر و حرج باشد، زن می تواند به دادگاه مراجعه نموده و درخواست طلاق بدهد.
مصداق عسر و حرج باید در دادگاه ثابت شود تا دادگاه بتواند درخواست طلاق را تایید کرده و حکم طلاق را صادر کند. در صورتی که زوج حاضر به طلاق دادن همسر خویش نشود، دادگاه به نیابت از مرد، زن را طلاق خواهد داد.
اما احتمالا این سوال برایتان پیش آمده است که حتی اگر ناباروری مرد از طریق اقدامات درمانی قابل درمان باشد، باز هم زوجه می توانند تقاضای طلاق بدهد؟ باید بگوییم که قانون در این مورد سکوت کرده است اما کارشناسان طلاق 24 می گویند که درمان زوج تنها یک احتمال است و هیچ قطعیتی در مورد آن وجود ندارد پس می توان چنین گفت که احتمال درمان شدن مرد، حق طلاق به علت نداشتن فرزند را برای زوجه از بین نخواهد برد.
البته بهترین کار این است که زن و شوهر در سختی‌ها در کنار یکدیگر باشند و زن نیز در چنین شرایطی همسر خود را رها نکرده و برای طی نمودن مراحل درمان در کنار او باشد و حداقل طلاق را موکول به پس از قطعی شدن ناباروری مرد بکند.
نحوه طلاق گرفتن به دلیل نازایی مرد
چنان که گفتیم از شایع‌ترین دلایل برای طلاق گرفتن در جامعه ما نازایی مردان است. با وجود آن که علم بسیار پیشرفت کرده و روش‌های بارداری بسیار متنوع شده و حتی بعضی از ناباروری‌ها نیز قابل درمان است، همچنان برخی از زوجین به این دلیل از یکدیگر طلاق می گیرند.
گفتیم که اگر مردی در عقدنامه شرط عدم ناباروری در 5 سال را امضا کند، زن می توانند با استناد به آن اقدام به دادن تقاضای طلاق کند. حتی اگر مرد آن شرط را امضا نکند، زن می تواند به عسر و حرج استناد کرده و تقاضای طلاق کند.
اگر بتوان تخمک زن را بارور کرده و سپس درون رحم کاشت و یا به درون تخمک اسپرم تزریق کرد، همچنان حق طلاق برای زن وجود دارد و او می تواند از این اعمال اجتناب کند.
به دلیل آن که نمی توان به خاطر عیب مرد، زن را الزام به انجام معالجات پزشکی کرد. پس این حق زن است که اگر مرد عقیم بود و یا توانایی بارور کردن به روش طبیعی را نداشت، زن بتواند درخواست طلاق از او را بکند.
حال سوالی که ایجاد می شود این است که زن صرف عدم توانایی مرد برای بارور کردن به روش طبیعی و معمول می تواند تقاضای طلاق بدهد؟ یا باید صبر کند اول معالجات و اقدامات درمانی مرد انجام شود؟ اختلافات زیادی در این زمینه وجود دارد، اما همانگونه که در فوق بیان کردیم، صرف بچه دار نشدن به روش معمول کافی است و نیازی نیست که زن حتما تا پایان معالجات پزشکی صبر کند.
اما تکلیف حقوق مالی زن در طلاق به دلیل نابارور بودن مرد چیست؟ زمانی که 5 سال از زندگی مشترک می گذرد و مرد توانایی باروری نداشته است، زن این حق را پیدا می کند که درخواست طلاق بدهد. درچنین موقعیتی مرد موظف است تمام حقوق مالی زن را بپردازد، و طلاق به علت نداشتن فرزند، حقوق مالی زن را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
برای درخواست طلاق به علت نداشتن فرزند و یا نابارور بودن مرد، لازم است که زوجه و یا وکیل او، شرایط اعمال وکالت در طلاق به علت ناباروری مرد مدارکی که چنین امری را ثابت می کند به دادگاه ارائه دهند.
به عبارت دیگر پیش از طرح دعوی حتما باید از این موضوع یعنی نابارور بودن مرد اطمینان حاصل شده باشد و مدارکی که عدم توانایی باروری مرد را ثابت می کند، ارائه شود.
به طور معمول دادگاه خانواده چنین پرونده‌هایی را به منظور تشخیص عقیم بودن و ناباروری مرد، به پزشکی قانونی ارجاع می دهد و بعد از آن که پزشکی قانونی نظریه خود را ارائه داد و عقیم بودن مرد را تایید کرد، حکم طلاق را صادر خواهد کرد.
نحوه طلاق گرفتن به دلیل نازایی زن
بر اساس ماده 1133 قانون مدنی مرد این حق را دارد که هر زمان بخواهد، با رعایت کردن تشریفات قانونی همسر خود را طلاق دهد. منظور از تشریفات قانونی یعنی ثبت نام در سامانه طلاق، رفتن به جلسات مشاوره، ارائه درخواست طلاق، پرداخت حقوق مالی زن وغیره.
در چنین حالتی حتی اگر زن مخالفت بکند نیز تاثیری نخواهد داشت. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که زوج برعکس زوجه نیازی ندارد که دلایل منطقی ارائه بدهد و دادگاه را قانع کند که در سختی و مشقت قرار دارد.
پس اگر زوجه نازا باشد و توانایی باروری نداشته باشد، زوج می تواند مراحل درخواست طلاق را طی کرده و پس از پرداخت تمام حقوق مالی وی، از دادگاه گواهی عدم سازش بگیرد.
از زمان صدور گواهی عدم امکان سازش، 3 ماه فرصت وجود دارد تا زوج ادامه مراحل طلاق یعنی مراجعه به دفاتر طلاق و ازدواج و اجرای صیغه طلاق را طی کند.
برای طلاق دادن زن به علت نداشتن فرزند و نابارور بودن باید چه مراحلی را طی نمود؟
اولین قدم برای طرح هر دعوی، تنظیم دادخواست است. تنظیم دادخواست اهمیت بسیار زیادی دارد و باید به طور حتم توسط افراد ماهر و باتجربه تنظیم گردد.
سامانه طلاق 24 بستری را فراهم کرده است تا بتوانید به کارشناسان آن درخواست دهید در خصوص موضوع شما، دادخواست تنظیم کند. موضوع دادخواست هرچیزی ممکن است باشد مانند دادخواست طلاق به علت نداشتن فرزند.
لازم به ذکر است که سامانه طلاق 24 حتی اگر تصمیمی به اخذ وکیل نداشته باشید هم برای شما دادخواست تنظیم خواهد کرد.
زوج در دادخواست طلاق خود نیازی ندارد که برای طلاق دادن دلایل محکمه پسند ارائه دهد. تنها لازم است شرایط عمومی برای طلاق دادن را داشته باشد و مراحل آن را طی کرده باشد.
مراحل طلاق دادن به علت نداشتن فرزند و یا هر علت دیگری از سوی مرد از قرار زیر است:
- ثبت نام کردن در سامانه طلاق و انتخاب نوع طلاق به درخواست زوج.
- رفتن به جلسات مشاوره قبل از طلاق و اخذ گواهی عدم انصراف از طلاق در پایان جلسات.
- مراجعه کردن به یکی از شعبات دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برای ثبت دادخواست طلاق از سوی مرد.
- پرداخت نمودن کلیه حقوق مالی زن اعم از نفقه، مهریه، اجرت‌المثل، اجرای شرط تنصیف دارایی و نحله یا مشخص کردن تکلیف و نحوه پرداخت آنها به وی.
- اخذ گواهی عدم امکان سازش از قاضی پرونده.
- مراجعه به دفتر ازدواج و طلاق و همراه داشتن گواهی عدم امکان سازش و ارائه آزمایش عدم بارداری زوجه در مدت 3 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم امکان سازش.
آیا زنی که توانایی باروری ندارد حق دریافت مهریه دارد؟
در قانون ایران تنها شرطی که مرد باید در زمان طلاق دادن زن انجام دهد این است که حقوق مالی او را پرداخت کند.
حقوقی که زن به موجب عقد نکاح به دست می آورد و در زمان طلاق به درخواست زوج، باید به زن پرداخت شود شامل موارد زیر می شود:
مهریه
مهریه یکی از حقوق مالی زن است که تحت هر شرایطی باید به او پرداخت شود. چه زن نازا باشد چه سالم باشد، چه خیانت کرده باشد و هر چیز دیگری، مرد وظیفه دارد که مهریه زن را پرداخت نماید. مگر آن که خود زن مهریه را به مرد ببخشد.
نفقه
از دیگر حقوق مالی که زن به محض ازدواج به دست می آورد نفقه است. در حقوق ایران پرداخت مخارج زندگی بر عهده مرد است و چه زن شاغل باشد چه خانه دار، مرد باید به او نفقه بپردازد.
اگر قبل از طلاق نفقه زن را نپرداخته باشد و مقداری نفقه عقب افتاده داشته باشد، باید برای طلاق تمام نفقه را پرداخت کند تا دادگاه حکم طلاق را صادر کند.
اجرت المثل
زن می تواند دادخواست مطالبه اجرت المثل را از طریق سامانه طلاق 24 تنظیم کرده و به دادگاه ارائه بدهد. دادگاه نیز پرونده را به کارشناسی ارجاع می دهد تا میزان اجرت المثل را تعیین کند.
آشپزی، مراقبت از فرزندان، شستن ظروف و سایر کارهای منزل از اموری است که زن می تواند بابت آن اجرت المثل دریافت کند.
برای دریافت اجرت المثل لازم است که زوجه ثابت کند تمامی امور فوق را اولا به خواست شوهر انجام داده و دوما موظف به انجام دادن آنها نبوده است و سوما که آنها را با قصد رایگان انجام نداده است.
نحله
اگر در زمان طلاق به درخواست مرد، به زن اجرت المثل تعلق نگیرد، قاضی مبلغی را مشخص می کند تحت عنوان نحله که همان بخشش است و مرد را موظف به پرداخت می کند.
شرط تنصیف دارایی زوجین یا تقسیم اموال
اگر این شرط در عقدنامه ذکر گردیده و از سوی هر دو طرف امضا شده باشد، زوجه می تواند اگر طلاق به درخواست مرد باشد و خود تمام وظایف زناشویی‌اش را انجام داده باشد، تا نصف اموالی را که شوهر در زمان زندگی مشترک بدست آورده، بگیرد.
بنابراین مهریه از حقوق مالی است که در هر شرایطی به زن تعلق می گیرد و مرد در هر صورت باید آن را بپردازد، چه زن توانایی باروری داشته باشد چه نداشته باشد.
در بررسی طلاق به علت نداشتن فرزند متوجه شدیم که اگر زن نازا باشد، مرد محدودیتی نداشته و حتی نیاز به ثابت کردن نازا بودن زن ندارد، زیرا در قانون حق طلاق با مرد بوده و تنها باید تمام حقوق مالی زن را پرداخت یا تکلیف پرداخت آن را مشخص کند.
اگر مرد نازا باشد و توانایی باروری نداشته باشد، زن باید این امر را از طریق ارائه مدارک ثابت نماید. علاوه بر آن باید 5 سال از زندگی مشترک آنها گذشته باشد.
دادگاه نیز پرونده را به پزشکی قانونی ارجاع می دهد و اگر نازا بودن مرد ثابت شد، حکم طلاق را صادر می کند.
