طلاق به علت عسر و حرج چگونه است؟
در حالت کلی، طلاق زمانی اتفاق می افتد که زن و مرد در زندگی مشترک دیگر تمایلی به با هم زیستن نداشته باشند و تصمیم بگیرند که از هم جدا شود.
طلاق گرفتن در بسیاری از مواقع خوب و مفید واقع می شود اما در برخی مواقع نیز زوجین از جدا شدن پشیمان می شوند و احساس می کنند که زندگی مشترک خوبی را سپری می کردند.
افراد مختلف به دلایل مختلفی تصمیم به طلاق گرفتن می کنند. دلایلی مانند دروغ، خیانت، آزار و اذیت جسمی و روحی و در حالت کلی خشونت های خانگی و یا اختلافات گسترده بر سر مسائل مختلف که چه بسا بزرگ و قابل توجه و غیرقابل بخشش باشند می توانند از دلایل طلاق و پایان زندگی مشترک باشند.
انواع طلاق با توجه به قانون کشور ایران
با توجه به اینکه طلاق و نکاح دو امر مهم در زندگی هر فردی محسوب می شوند، قانونگذار برای آن ها روش های مختلفی را در نظر گرفته است و سعی کرده است که تمامی جوانب را برای این موضوع در نظر بگیرد.
در حالت کلی با توجه به قانون مدنی و دیگر قوانین مربوط به خانواده و ازدواج و طلاق، حق طلاق برای مرد است و می تواند هر زمانی که بخواهد از آن استفاده کند و از همسر خود جدا شود. در این حالت، باید مهریه و حقوق مالی زن را پرداخت کند تا بتواند از او طلاق بگیرد.
اما این حق برای زنان در نظر گرفته نشده است و اگر یک زن بگوید که حق طلاق دارد به این معناست که به او وکالت در طلاق داده شده و این حق طلاق جز شروط ضمن عقد وی ذکر شده است. چرا که در حالت عادی، هیچ زنی حق طلاق را به طور مطلق دارا نیست.
البته لازم به ذکر است که قانونگذار بیان کرده است که زوجه می تواند طلاق خلع انجام دهد. طلاق خلع طلاقی است که در آن، زن به علت نداشتن علاقه به شوهر، بخشی از مهریه یا تمام آن را به او می بخشد و از او طلاق می گیرد.
البته در این روش نیز لازم است که پذیرش این درخواست از طرف مرد صورت گیرد و یک زن می تواند دادخواست طلاق را به دادگاه ارائه داده و به راحتی طلاق خود را ثبت کند.
شایان توجه است که در برخی مواقع که خود قانونگذار مشخص کرده است، نیاز به پذیرش مرد نیست و اگر عسر و حرج محسوب شود، دادگاه طلاق زن را می‌گیرد.
عسر و حرج چیست؟
در ادامه مباحث مربوط به درخواست طلاق از سوی زوجه، این پرسش پیش می‌آید که عسر و حرج چیست و چه مواردی را شامل می‌شود که در ادامه پاسخ خواهیم داد.
عسر و حرج به معنای سختی و مشقت می باشد و مثلا برای روزه گرفتن، بیان شده است که اگر عسر و حرج شامل فرد شود و بیمار باشد، روزه گرفتن از روی دوش وی برداشته می شود. بنابراین این قاعده فقهی فقط در طلاق مصداق ندارد و در موارد دیگر نیز می تواند به کار برده شود.
عسر و حرج که به دلیل آن می توان طلاق زوجه را از زوج گرفت؛ موارد مشخصی را در قانون شامل می شود و البته محدود به آن نیست.
در قانون مدنی و در مواد ۱۱۱۹، ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ به این موضوع اشاره شده است که البته با توجه به نظر قاضی و تشخیص وی احراز می شود.
در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی بیان شده است که عسر و حرج به معنای به وجود آمدن وضعیتی است که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه می کند و چند مورد را بیان کرده است که به عنوان مصادیق عسر و حرج شناخته می شوند:
- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه .
- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجددا به مصرف موارد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.
- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
- ضرب و شتم یا هرگونه سوء‌رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
- ابتلاء زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
در ادامه نیز ذکر شده است که موارد عسر و حرج، محدود به موارد ذکر شده نیست و قاضی می تواند موارد دیگری را نیز احراز کند و عسر و حرج در نظر گیرد.
اثبات عسر و حرج چگونه صورت می گیرد؟
سوالی که پیش می آید این است که چگونه می توان این موارد را احراز کرد تا بتوان با استفاده از آن‌ها طلاق را ثبت کرد؟ در پاسخ به این سوال باید بگویم که باید قاضی را در دادگاه به نحوی مجاب نماییم که حکم عسر و حرج را ثابت نماید.
برای مثال در رابطه با موضوع عسر و حرج به واسطه اعتیاد، اگر زوج در کمپ های ترک اعتیاد بوده باشد یا علیه او در این مورد پرونده قضایی مطرح شده باشد، می توان از آن‌ها به عنوان مدرک برای اثبات عسر و حرج استفاده کرد.
مثلا اگر که عسر و حرج در زمینه ضرب و شتم باشد، زوجه می تواند با نشان دادن جای آن به دادگاه یا کبودی و غیره آن را ثابت کند.
نکته قابل توجه این است که طلاق به دلیل عسر و حرج با طلاق خلع متفاوت است و برعکس طلاق خلع که در آن زوج باید مبلغی را برای ثبت طلاق پرداخت کند و در واقع از کل یا قسمتی از مهریه اش بگذرد، در طلاق به علت عسر و حرج نیاز به پرداخت هزینه ای نیست.
تجربه دیگران در طلاق به دلیل عسر و حرج
بسیاری از افراد در رابطه با طلاق مربوط به عسر و حرج بیان کردند که احراز عسر و حرج بسیار سخت است و قاضی رسیدگی کننده در بسیاری از مواقع مانع از اثبات آن می شود و سخت‌گیری هایی را در این زمینه اعمال می کند.
در برخی موارد نیز افراد توانسته اند که آن را ثابت کند و پس از اینکه حکم عسر و حرج صادر شده است، آن‌ها درخواست طلاق و اخذ مهریه کرده و به زندگی مشترک شان پایان داده اند.
مراحل ثبت طلاق به دلیل عسر و حرج چگونه است؟
زوجه می تواند با مراجعه به دادگاه و اثبات عسر و حرج خود برای دادگاه، درخواست طلاق خود را ارائه دهد و پس از اینکه عسر و حرج وی ثابت شد و مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت حکم طلاق صادر شد، تا شش ماه فرصت دارند که طلاق خود را ثبت کنند.
این به این منظور است که اگر تا شش ماه طلاق را ثبت نکنند، رای صادره بلااثر خواهد بود. همچنین باید بدانیم که در طلاق عسر و حرج، قبول ما بذل با قاضی رسیدگی کننده می باشد.
علاوه بر آن قابل ذکر است که به این منظور گفته می شود که تا که تا شش ماه فرصت دارند که عسر و حرج، در زمان تقدیم دادخواست احراز می شود و ممکن است که در شش ماه بعد دیگر عسر و حرجی وجود نداشته باشد.
همچنین اگر زوجه این حکم را حتی یک سال قبل دریافت کرده باشد نمی تواند باز هم به آن استناد کند و حتما باید دوباره برای قاضی احراز شود.
آیا بی توجهی و توهین به خانواده زوجه از موارد عسر و حرج محسوب می شود یا خیر؟
پاسخ به این سوال مثبت است. چرا که بیان کردیم که عسر و حرج به معنای به وجود آمدن وضعیتی است که با توجه به آن، زندگی برای زوجه سخت و مشقت بار می شود و تحمل آن برای وی غیر ممکن می شود.
به همین منظور این مورد نیز اگر خیلی شدت زیادی داشته باشد و باعث ایجاد سختی برای زوجه و عذاب وی شود، قاضی آن را به عنوان عسر و حرج به حساب می آورد و حکم را صادر می کند.
آیا شکاک بودن همسر از موارد عسر و حرج محسوب می شود و اگر برای بیرون رفتن مانع ایجاد کند، چگونه درخواست طلاق خود را ثبت کنم؟
به نظر می رسد که شکاکی و بدبینی بیش از اندازه به نحوی که باعث ایجاد سختی و مشقت برای زوجه شود نیز از موارد عسر و حرج محسوب می شود
طلاق به دلیل عسر و حرج با طلاق 24
درنهایت، به نظر می رسد که برای ثبت طلاق به دلیل عسر و حرج، بهتر است که به طور کامل با قوانین آن آشنایی داشته باشید تا بتوانید آن را به خوبی اثبات کرده و حکم آن را دریافت کنید.
به همین منظور، دریافت مشاوره و راهنمایی از یک وکیل خبره و آگاه به مسائل، باعث می شود که بسیار آسان تر و سریع تر به هدف خود برسید و دیگر نگرانی نداشته باشید. با طلاق 24، در هر ساعتی از شبانه روز می توانید از کمک یک وکیل خبره استفاده نمایید و بهره ببرید.
