طلاق برای بار سوم چگونه است؟
طلاق برای بار سوم یا سه طلاقه کردن زوجه طلاقی است که مرد در این نوع طلاق سه بار متوالی همسر خود را طلاق داده باشد.
به اجماع عالمان شیعه و سنی، ازدواج چهارم مرد با زنی که سه بار طلاقش داده است، حرام گردیده، مگر آن که آن زن با مرد دیگری ازدواج کند و دوباره از او طلاق بگیرد و یا همسر دوم زن فوت نماید، در این صورت زن دوباره قادر خواهد بود با همسر سابق خود ازدواج کند.
طلاق سوم از اقسام طلاق بائن است و همانگونه که مستحضرید در طلاق بائن شوهر حق رجوع به همسر خود را ندارد.
مطابق نظر فقهای امامیه، هنگامی زن سه طلاقه می‌شود که شوهرش بین هر طلاق به او رجوع یا با او ازدواج مجدد کرده باشد، به تعبیر دیگر سه طلاق در یک مجلس درست نیست، اما اهل تسنن می‌گویند می‌توان زن را به یک باره سه طلاقه نمود.
با ازدواج و تشکیل کانون خانواده، زوجین با همکاری و معاضدت و حسن معاشرت، زندگی را آغاز می نمایند. با این حال، عواملی متعددی ممکن است که به زندگی مشترکشان خاتمه دهد.
از جمله این موارد، طلاق، فسخ نکاح و فوت یکی از زوجین می‌باشد که منجر به انحلال نکاح خواهد شد.
در خصوص طلاق ممکن است که بعد از جاری شدن صیغه طلاق و در مدت زمانی که زوجه باید عده نگاه دارد، مرد به او رجوع کرده و نشان می دهد که تمایل به ادامه زندگی مشترک با همسر مطلقه خود را دارد، و با این کار زمینه را مهیا می کند که ثبت حکم طلاق منتفی شود.
در این زمینه باید موانعی که ممکن است مانع رجوع مرد به همسر خود در دوران عده گردد مرتفع شده، تا ادامه ی زندگی زوجین میسر گردد.
در نظام حقوقی خانواده، چنانچه زوج بعد از سه مرتبه طلاق دادن همسر خود، با او ازدواج کرده باشد و بخواهد برای بار چهارم رجوع نماید، دیگر چنین حقی به او داده نمی شود و نمی‌تواند به همسر خود رجوع کند و ازدواج مجدد مرد با همان همسر هم از جهت قانونی غیر ممکن خواهد بود
در صورتی که شما نیز از مخاطبین محترم طلاق24 هستید، می توانید در این مقاله پاسخ سوالات خود را، درباره موضوعاتی همچون رجوع بعد از طلاق سوم زوجه، شرایط و نحوه امکان رجوع بعد از طلاق سوم، شرایط رسیدگی به رجوع بعد از سه طلاقه کردن و شرایط لازم برای امکان رجوع بعد از سه طلاقه کردن و سایر موارد طرح دعوای طلاق را دریافت نمایید.
واژه طلاق و واژه سه طلاق به چه معناست؟
طلاق برداشتن و گسستن پیوند ازدواج دایم است که همانند ازدواج با خواندن صیغه، منعقد می گردد. اما برخلاف ازدواج و نکاح که عقد محسوب می گردد، طلاق جزء ایقاعات به شمار می آید و ایقاعی یک طرفه و صرفا به اراده مرد است یعنی از سوی مرد انجام می‌شود.
در سنت اسلام، طلاق مشروع و جایز شمرده شده، اما براساس روایات متعدد از پیامبر اسلام وامامان معصوم، منفورترین حلال نزد خداوند، طلاق است.
به زنی که شوهرش او را در عقد دائم سه بار طلاق داده باشد، سه طلاقه می‌گویند. سه طلاقه از اقسام طلاق بائن است که در عِدّه این نوع طلاق و در سومین طلاق، مرد دیگر حق رجوع به همسر خود را ندارد.
تفاوت دیدگاه های شیعیان و اهل تسنن در خصوص طلاق سوم چیست؟
علمای شیعه و اهل سنت درمورد چگونگی سه طلاقه شدن زوجه، با یکدیگر اختلاف نظرات مختلفی دارند. شیعیان بر این باور هستند که سه طلاق باید به صورت کاملا جداگانه صورت پذیرد یعنی زوج دوبار همسرش خود را طلاق دهد و هربار پس از طلاق به او رجوع نماید یا به عبارتی دوباره با او ازدواج نماید.
نهایتا برای بار سوم مجددا او را طلاق دهد. اما اهل تسنن معتقد هستند که به لحاظ شرعی، مرد قادر است به یک‌باره همسر خود را با یک لفظ سه طلاقه کند و با این عبارت به او بگوید: «اَنتِ طالِقٌ ثَلاثاً» (تو سه طلاقه شدی). براساس فتوای مشهور فقهای شیعه، با گفتن این عبارت صرفاً یک طلاق واقع می گردد. حتی برخی از آنان نیز معتقدند که هیچ طلاقی واقع نمی گردد.
عبارت محلل در مبحث سه طلاق به چه معنایی است؟
با توجه به اینکه امر ازدواج امر مهم و مقدسی می باشد و بر انجام آن تاکیدات بسیاری شده است، به همان میزان هم در مورد انحلال ازدواج و طلاق هم نهی شده است، با این وجود در مواقعی که مرد، همسر خود را بعد سه وصلت متوالی طلاق داد، نمی‌تواند برای بار چهارم به او رجوع و یا با او ازدواج نماید مگر بعد از ازدواج با مرد دیگر و طلاق از او.
دلیل وضع محلل پس از سه طلاق به این دلیل است که با وارد شدن زوج به امر طلاق به صورت سه مرتبه که مورد کراهت خداوند است، مجازاتی را برای زوج تعیین می‌کند که طلاق را سبک نشمارند و به زنان آزار نرسانند.
همانگونه که اشاره شد، حکم فقهی طلاق سوم این است که در این شرایط، مرد امکان رجوع یا ازدواج مجدد با همسر سه طلاقه شده خود را نخواهد داشت، مگر آن که همسر سابقش با فرد دیگری ازدواج نماید و نهایتا از او نیز طلاق بگیرد یا شوهر دوم زن فوت کند. فقها بر این حکم اجماع کامل دارند.
به این ازدواج زن سه طلاقه، با مردی به جز شوهر قبلی اش، تحلیل یا حلال‌کردن می‌گویند و شوهر دوم را نیز مُحَلِّل یا حلال‌کننده نام نهاده اند. از جمله ویژگی های محلل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بلوغ جسمی مُحَلِّل، دائمی بودن عقد ازدواج محلل با زن سه طلاقه، لزوم آمیزش جنسی محلل با زن سه‌طلاقه و طلاق از محلل یا فوت او، از شرایطی است که برای حلال‌شدن ازدواج شوهر سابق با زن سه طلاقه نیاز می باشد.
آیا در قرآن کریم نیز به احکام طلاق سوم اشاره شده است یا این موضوع صرفا از روایات اقتباس کردیده است؟
در آیات ۲۲۹ و ۲۳۰ سوره بقره، حکم طلاق سوم و مسئله مُحَلِّل به این شکل بیان گردیده « الطَّلَاقُ مَرَّتَانِ… فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّىٰ تَنکِحَ زَوْجًا غَیْرَهُ ۗ فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَیْهِمَا أَن یَتَرَاجَعَا إِن ظَنَّا أَن یُقِیمَا حُدُودَ اللَّـهِ» (طلاقِ که دارای رجوع است دو بار است.
اگر مرد برای بار سوّم همسرش را طلاق دهد، پس از آن دیگر همسرش برای او حلال نیست، تا اینکه با شوهری غیر از او ازدواج نماید و با او هم خوابگی کند.
پس چنان چه شوهر دوّم نیز وی را طلاق گفت، اگر آن دو [همسر سابق] پندارند که حدود خدا را برپا میدارند، گناهی بر آن ها نیست که به یکدیگر رجوع کنند.
نکاتی در خصوص برخی از احکام شرعی طلاق سوم
- طبق آیات و روایات، نکاح مرد با زنی که سه بار او را طلاق داده است، حرام اعلام گردیده، چه این که بعد از هر طلاق در زمان عِدّه به او رجوع نموده باشد یا آنکه پس از هر طلاق با عقدی دوباره با او ازدواج دایم برقرار نموده باشد و همچنین چه پس از هر بار ازدواج با همسرش آمیزش برقرار کرده باشد و چه آمیزشی بین آن دو واقع نشده باشد.
- طلاق‌های سوم در صورتی موجب حرام شدن ازدواج مرد با زن می‌گردد که آن زن بین آن طلاق ها، با مرد دیگری ازدواج نکرده باشد.
- اگر مردی فراموش کرده که دوبار همسرش را طلاق داده است یا سه بار، باید طبق قاعده بنا را بر کمتر بگذارد و ازدواج او با آن زن را صحیح دانست.
اشاره قانون مدنی ایران به طلاق سوم
در قانون مدنی ایران، سه طلاقه نیز تعریف شده و احکام آن بیان گردیده است. در ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی سه طلاقه اینگونه تعریف گردیده است «سومین طلاق که بعد از سه ازدواج متوالی به عمل آید، اعم از اینکه وصلت در نتیجه رجوع باشد، یا در نتیجه نکاح جدید».
ضمنا مطابق ماده ۱۰۵۷ قانون مدنی«زنی که سه مرتبه متوالی، همسر یک نفر بوده و مطلقه شود، برآن مرد حرام می‌گردد مگر اینکه به عقد دائم به زوجیت مرد دیگری درآید و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت، جدایی حاصل شده باشد». همانگونه که مشاهده می گردد قانون مدنی کشور نیز سه طلاقه را پذیرفته است.
طلاق بائن چیست و آیا طلاق سوم بائن محسوب می شود؟
طلاق بائن به طلاقی اطلاق می‌گردد که در آن مرد در مدت عده طلاق، حق رجوع نسبت به زوجه خود را ندارد و قادر نخواهد بود از انحلال طلاق صرف نظر کند.
در طلاق بائن به این دلیل که دیگر زوجه همسر قانونی زوج نمی‌باشد، در مدت عده، زوج تکلیفی به دادن نفقه در آن ایام را ندارد.
مصادیق طلاق بائن شامل موارد ذیل می گردد:
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع گردد
- طلاق زن یائسه
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد
- سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه‌ی رجوع باشد یا در نتیجه‌ی نکاح جدید
سه طلاقه و نه طلاقه کردن در قانون ایران به چه معنایی است؟
همان گونه که ذکر شد یکی از مصادیق طلاق بائن، طلاقی است که بعد از سه وصلت متوالی، منتهی به طلاق شده باشد و اعم است از اینکه وصلت، در نتیجه رجوع و یا نکاح جدید ایجاد شده باشد و در نتیجه هرگاه بعد از سه بار رجوع یا نکاح جدید، زوجین اقدام به طلاق کنند، در مدت عده دیگر حق رجوع برای مرد باقی نخواهد ماند و بعد از پایان عده هم نمی‌تواند با زن سابق خود، ازدواج نماید و از این جهت منع می‌شود.
همانگونه که ذکر شد منظور از سه وصلت متوالی که ناشی از رجوع یا نکاح جدید باشد، به این معنی است که زن نباید در این میان و پس از انقضای مواعد عده، با فرد دیگری ازدواج کند، در غیر این صورت، زوجه سه طلاقه محسوب نمی گردد تا مرد مشمول قوانین سه طلاقه کردن، باشد.
نه طلاقه در قانون ایران به طلاقی اطلاق می گردد که زن به نه طلاق که شش تای آن عدی است مطلقه شده باشد که در این شرایط بر آن شخص حرام ابدی می‌گردد. طلاق عدی، به طلاقی گفته می شود که زوج، زوجه را طلاق گوید ولی در ایام عده با او رابطه زناشویی برقرار نماید و بعد او را طلاق دهد.
پیشنهاد می کنیم به دلیل جوانب متعدد و بعضا پیچیده فرآیند طلاق و طلاق سوم، لطفا قبل از هرگونه اقدام قضایی، اطلاعات کامل و مورد نیاز را در این خصوص کسب کنید.
آیا امکان سه طلاقه کردن در طلاق توافقی وجود دارد؟
همان گونه که در مقالات قبلی نیز گفته شد، طلاق توافقی، طلاقی است که زن وشوهر بر اساس آن و با رضایت یکدیگر اقدام به طلاق می نمایند که مطابق قانون ، دو مصداق برای آن ذکر گردیده.
- طلاق خلع
- طلاق مبارات
در این دو نوع طلاق، زن با بخشیدن مالی که معادل یا بیشتر و یا کمتر از مهریه است و تا زمانی که به آنچه بذل کرده رجوع نکند، اقدام به جدایی و طلاق می نماید.
با عنایت به اینکه سه طلاقه کردن با رعایت شرایط خاصی اتفاق می افتد و باید شرایط قانونی آن حتما رعایت شود، توافق بر خلاف شرایط ذکر شده به هیچ عنوان قانونی نیست و زوجین نمی‌توانند، برای بار اول برای طلاق از یکدیگر، توافق کنند که زوج، زوجه را سه طلاقه نماید.
زوج و زوجه با استناد به چه دلایل می تواند نسبت به ارائه دادخواست طلاق در هر مرحله از فرآیند سه طلاقه اقدام کنند؟
به طور کلی با توجه به اینکه حق طلاق از اختیارات مرد است، مرد تحت هر شرایطی قادر است نسبت به طلاق همسر خود اقدام نماید چه مرتبه اول باشد یا در سایر مراحل آن و منعی بابت ارائه دادخواست طلاق ندارد.
ولی زن اگر بخواهد از همسرش طلاق بگیرد به 3 حالت می تواند اقدام نماید، که البته در این خصوص نیز فرقی نمی کند که چندمین مرتبه طلاق باشد:
- اثبات عسر و حرج خود
- داشتن وکالت در طلاق
- اثبات شروط 12 گانه ای که مرد در سند ازدواج آن را امضا نموده است.
عسر و حرج را می توان در موارد زیر خلاصه ومورد بررسی قرار داد:
- خودداری یا عجز شوهر از دادن نفقه
“مطابق با ماده 1129 قانون مدنی در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم محکمه و الزام شوهر به دادن نفقه، زن قادر خواهد بود برای طلاق به حاکم رجوع کرده و حاکم شوهر را اجبار به طلاق خواهد کرد. همچنین است در صورت ناتوانی شوهر از دادن نفقه” .
با عنایت به ماده فوق، در صورتی که دادگاه حکم انفاق به نفع زوجه صادر کند و با صدور اجراییه باز هم شوهر از دادن نفقه سر باز زند ، زوجه در این شرایط می تواند به دادگاه رجوع کرده و تقاضای طلاق کند و دادگاه نیز شوهر را الزام به طلاق زن می نماید.
چنانچه شوهر باز هم از طلاق دادن زن خودداری کند، نماینده دادگاه از طرف شوهر، زن را طلاق خواهد داد.
- دومین مورد از مواردی که موجب می شود تا زن بتواند از شوهر جدا شود، بیماری زوج است.
آیا هر بیماری باعث خواهد شد تا زن بتواند از مرد درخواست جدایی نماید و با طلاق وی موافقت بشود. به طور کلی بیماری هایی که غیر قابل درمان باشد و برای سلامتی زوجه نیز خطرساز باشد در این قالب قرار می گیرد و در این حالت زن می تواند با اثبات این موضوع از مرد طلاق بگیرد.
- سومین مورد از مواردی که به زوجه اجازه طلاق بدون اجازه شوهر را می دهد جنون شوهر است، مجنون بودن به معنی دیوانگی مرد می باشد و حتی بیم کشته شدن زن در ادامه زندگی باشد.
- چهارمین مورد اشتغال مرد به فعالیتی است که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه وارد آورد، در مجموع اگر شوهر به شغلی مشغول باشد که سنخیتی با حیثیت خانوادگی زوجه نداشته باشد ، زوجه قادر است درخواست طلاق بدهد و مجوز این را دارد که بدون اذن شوهر طلاق بگیرد .
- اگر مرد به محکومیت قطعی بیش از 5 سال حبس یا به جزای نقدی محکوم گردد که البته نتواند آن را پرداخت نماید و به خاطر آن به حبسی تبدیل گردد که بیش از 5 سال باشد و یا به حبس و جزای نقدی که باهم به بیش از 5 سال محکوم گردد، یکی از شرایطی است که به زوجه این اختیار و اجازه را خواهد داد تا به طور یک طرفه از زوجه خویش طلاق بگیرد.
مورد بعدی، بیماری مسری است که ترس مبتلا شدن زوجه را در پی داشته است . - همچنین اگر زوج 6 ماه به صورت متوالی یا 9 ماه به ضورت متناوب در طول یک سال از زن دور باشد ، زن می تواند تقاضای طلاق نماید.
- اگر طبق عرف خانواده زن، در صورتی که مرد بر اثر ارتکاب جرمی به محکومیت قطعی محکوم شود که آن جرم با شئونات خانوادگی زن مغایر داشته باشد و باعث خفت و خاری خانواده زن شود ، زوجه قادر خواهد بود از دادگاه درخواست طلاق بنماید و دادگاه پس از بررسی هایی لازم حکم طلاق را بدون اذن شوهر صادر خواهد کرد.
- اگر پس از گذشت 5 سال از زندگی مشترک به دلیل عقیم بودن مرد و یا هر بیماری که باعث نازایی گردد، زن قادر خوهد بود درخواست طلاق خود را به محکمه ارائه دهد و دادگاه با این درخواست بدون اذن زوج موافقت خواهد کرد.
- یکی دیگر از عواملی که به زن اجازه درخواست طلاق یک طرفه را خواهد داد غیبت شوهر بیش از 4 سال است.
طبق ماده 1029 قانون مدنی، هرگاه مردی 4 سال تمام غایب مفقود الاثر باشد زن او می تواند تقاضای طلاق نماید. پس از طلاق زن باید از زمان طلاق عده وفات نگه دارد و اگر پس از عده زن ، شوهر پیدا شود، مرد حقی بر زن نخواهد داشت اما اگر قبل از انقضا عده مراجعت نماید می تواند به زندگی خود ادامه دهد و اثر طلاق را از بین خواهد رفت.
- از موارد دیگری که به زن اجازه طلاق بدون اذن شوهر را می دهد این مورد است که شوهر بدون کسب اجازه همسر اول، زن دومی به همسری برگزیند.
حکم طلاق های اول و دوم یا همان گواهی عدم امکان سازش در فرآیند 3 طلاقه چقدر اعتبار دارد؟
مدت اعتبار حکم طلاق، 3 ماه از تاریخ ابلاغ شدن رای فرجامی یا انقضای مهلت فرجام خواهی است.
سوالی که در اینجا ممکن است مطرح شود این است که چنانچه شوهر پس از صدور هر یک از احکام طلاق، حاضر به طلاق دادن نشود، زن چه اقداماتی می تواند انجام دهد.
در صورتی که زوج، پس از یک هفته از تاریخ ابلاغ در دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق برای جاری شدن صیغه طلاق حاضر نگردد، صیغه طلاق با حضور نماینده دادگاه جاری و مراتب به وی گزارش می گردد.
البته در صورتی که زوج عذر موجهی برای عدم حضور در دفترخانه داشته باشد ، سردفتر یک بار دیگر در یک نوبت دیگر از طرفین دعوت به عمل می آورد .
هزینه های دادرسی دعوای طلاق به چه میزان است؟
برای رسیدگی به کلیه دعاوی حقوقی و کیفری، نیاز به پرداخت هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های مربوط به آن است. در واقع هزینه دادرسی، به هزینه‌هایی اطلاق می‌گردد که توسط نهادهای دولتی و حاکمیتی برای رسیدگی به دعاوی و شکایات متعدد، دریافت می گردد.
لذا رسیدگی به درخواست طلاق به عنوان دعوایی غیرمالی و رسیدگی به سایر حقوق زوجه به عنوان دعوای مالی در محاکم مورد رسیدگی قرار می گیرد و هزینه های دادرسی آن نیز دریافت می گردد.
اگر زوجه درخواست مطالبه حقوق قانونی خود را به دادگاه تقدیم کند، هزینه دادرسی آن را باید مطابق دعاوی مالی پرداخت نماید و در نهایت در صورتی که زوج محکوم به پرداخت آن به همسر خود گردد، زوجه می‌تواند هزینه دادرسی را با عنوان تادیه خسارت و هزینه‌های دادرسی، از دادگاه مطالبه نماید و دادگاه نیز با توجه به مدارک و دلایل مورد استناد زوجه، حکم به پرداخت هزینه‌های دادرسی توسط زوج ، صادر می نماید.
از آن جایی که برای ثبت این گونه شکایات، دادگاه های خانواده صلاحیت رسیدگی دارند، هزینه دادرسی هم با توجه به نحوه دعوایی که به این مراجع ارجاع شده است تعیین می گردد.
اما در مجموع هزینه دادرسی از مرحله ثبت شکایت تا صدور رای و هزینه های مرحله اجرا و همچنین تعرفه های حق الوکاله وکیل در صورت اخذ وکیل، هزینه های کارشناسی و هزینه های ثبت شکواییه هر ساله توسط سازمان برنامه و بودجه اعلام می گردد.
برای اطلاع از تعرفه خدمات قضایی در سال 1400 می توانید به قانون بودجه کشور مراجعه نمایید.
آیا برای طرح دعوای طلاق به استفاده از خدمات وکیل نیاز است؟
دادخواست طلاق یکی از مسائل بسیار کاربردی و مهم در عقد دائم محسوب می گردد، و از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالبه این حقوق قانونی در کنار دعوای طلاق به تقاضای هر یک از زوجین، دارای قوانین و مقررات خاصی است که اشخاص عادی اطلاعات بسیار اندکی در مورد آن ها دارند.
مشاوران و وکلای دادگستری افرادی هستند که در زمینه مسائل حقوقی، دارای بینش، تخصص و آگاهی کاملی بوده و می توانند در رسیدگی به پرونده‌های مربوط به حقوق خانواده، خصوصا موضوعات اشاره شده، گره گشای موکل خود باشند.
از مهم‌ترین مزایای استفاده از وکلای طلاق 24 : صرفه جویی در وقت و هزینه، رسیدن به نتیجه دلخواه و مطلوب در کمترین زمان ممکن، رهایی از رفت و آمدهای متوالی، وقت گیر، چالش برانگیز و استرس زا به دادگاه، تامین و حفظ حق و حقوق زوجه در پروسه رسیدگی به درخواست طلاق خواهد بود.
نحوه تنظیم شکایت و پشتیبانی در دعاوی طلاق به چه صورت است؟
مطمئنا مطرح کردن هر شکایتی در زمینه های حقوقی یا کیفری یا اداری، به فراخور خود مستلزم پرداخت هزینه هایی شامل هزینه دادرسی و ثبت شکایت، هزینه های کارشناسی و غیره خواهد بود.
در پرونده ها مختلف دیده شده که شاکی یا خواهان پرونده بعد از پرداخت تمام هزینه های مختلف و ثبت شکواییه، متاسفانه به دلیل نقص در مدارک یا عدم توجه به محتویات پرونده برای ارائه استدلال های قوی چه در مقام دفاع و چه در مقام مطالبه حق، دعوا یا شکایتش با قرار رد مواجه و علاوه بر هدر رفت هزینه، زمان زیادی را نیز صرف فعالیتی بیهوده نموده است.
